Meslek Danışmanlığının Önemi

MESLEK DANIŞMANLIĞININ ÖNEMİ

Meslek danışmanlığı, genel olarak psikolojik danışma alanı içinde yer alır. Çünkü bu alandaki temel becerileri gerektirir. Danışma alanının genel ilkeleri ve yaklaşımlarına dayanır. Ancak genel danışmanın daha ötesinde bir hizmet alanı olarak benimsenmelidir. Çünkü; (Crites, 1981)

1. Meslek danışmanlığına duyulan ihtiyaç, psikoterapiye duyulan ihtiyaçtan çok daha fazladır.
2. Meslek danışmanlığı terapötik bir güce de sahiptir.
3. Meslek danışmanlığı psikoterapiden sonra verilmelidir (psikoterapiyi izlemelidir).
4. Meslek danışmanlığı psikoterapiden çok daha etkilidir.
5. Meslek danışmanlığı, psikoterapiden çok daha güçtür.

Kariyer (meslek) danışmanları, özel olarak mesleki gelişim sürecinin dinamikleri, kuramları, ilke ve teknikleri alanında yetişmiş profesyonel danışmanlardır. Bu alanda hizmet verebilmek için bireysel ve grupla psikolojik danışmaya ilişkin gerekli yeterliklere sahip olmalarının yanı sıra;

• Mesleki gelişim kuramları
• Mesleki danışma kuram ve teknikleri
• Mesleki bilgi kaynakları
• Farklı (özel) grupların mesleki danışma ihtiyaçları
• Mesleki ölçme ve değerlendirme
• Meslek danışmanlığı ve mesleki rehberlik programlarını geliştirme, uygulama ve yönetme
• Meslek danışmanlığı konusunda etik ilkeler

gibi konularda yeterli olmalıdır.

Bir Karşılaştırma

Özel – Faktör Kuramı                                                                      Birey X Çevre Uyum Yaklaşımı

Kuramsal Varsayımlar

İnsanlar rasyonel karar verme                          →                    İnsanlar rasyonel karar verme

yeteneğine sahiptirler.                                                             yeteneğine sahiptirler.

Ancak duygusal faktörler karar verme  

sürecini etkileyebilir.

Tutarlı ve kararlı bireysel ve çevresel                →                     …………(aynı)

farklılıklar ölçülebilir  ve değerlendirilebilir                           Ancak bireysel ve çevresel farklılık-

                                                                                             ların sürekli değişebildiği dikkate                                                                                                             

                                                                                             alınmalıdır.

Bireyleri ve çevreleri özellikler açısından         →                 ………..(aynı)

eşleştirme, olumlu mesleki sonuçlar alma

olasılığını artırır.                                                                   Bireyler değişen ihtiyaçlarını en iyi

                                                                                             karşılayabilecek uygun çevreleri

                                                                                                       ararlar.

                                                                                              Kişi X çevre ilişkisi karşılıklı

                                                                                                       etkileşimsel, dinamik bir ilişkidir.

Kuramsal Çerçeve

Eşleştirme ilkesini uygulayan ampirik                           Yapı ve süreçte odaklaşan kuramsal

temelli çalışmalar (uygulamaya dayalı                          nitelikli anlatımlar

açıklamalar) (psikoloji kuramlarına dayalı)

Danışma odak

Meslek seçimi güçlüklerini tanılama/teşhis                          Meslek seçimi, plan yapma ve uyum

                                                                                                       güçlüklerini tanılama/teşhis

  Danışma süreci

Williamson’nın (1939,1950) 6 aşamalı                               Rouns ve Tracey’in (1990) 4 aşamalı

Problem çözme süreci (Analiz, sentez,                              bilgiyi işleme süreci ( Bilgi değerlendirme,

teşhis, öngörü, danışma, izleme)                                       amaç belirleme, planlama, eylem)

Danışmanın sonucu

İki düzeyde; o anki duruma ilişkin amaç-                               İki düzeyde; o anki durumu çözümleme

ları belirleme ve genel olarak karar                                        yanı sıra; amaç edinme, karar verme,

verme becerilerini öğrenme                                                    kendini keşfetme, problem çözme

                                                                                                becerilerini geliştirme

Danışmanın Yaklaşımı (stil)

Danışman, yardım eden öğretmen                        →                     Tipik olarak, destekleyici öğretim

rolündedir, destekleyicidir.                                                              stilini benimser.

                                                                                              Danışan gereksinimini ve danışman

                                                                                                        davranışı arasında uygunluk

                                                                                                        sağlayacak  bir tarz.

Psikometrik değerlendirme

Gerekli öngörüyü sağlamada yardımcı                →                      ………….(aynı)

Olacak psikometrik araçlar kullanabilme

Değerlendirmeler, kapsamlı bir danışma             →                 …………(aynı)

perspektifi ve bağlamında yapılır, niceliksel

ve klinik bilgilere dayanır. Yorumlar,

danışanların kendilerini anlamaları için

kullanılır.                                                                       Danışan, kendini değerlendirme ve                                

                                                                                      yorumlama sürecine etkin bir                  

                                                                                      şekilde katılmalıdır.